استاندارد پوشش ضد حریق اسکلت فلزی – ایمنی در برابر حریق یکی از اصلیترین فاکتورهای حفاظتی در سازههای ساختمانی بهویژه ساختمانهای با اسکلت فلزی محسوب میشود. فولاد، متریال اصلی تشکیلدهنده اسکلت فلزی، در دماهای بالا مقاومت خود را از دست داده و دچار تغییر شکل و ضعف میگردد. به همین دلیل، اجرای پوششهای ضد حریق بر روی اسکلت فلزی الزامی است. این پوششها بهعنوان عایق حرارتی مانع از انتقال سریع گرما به فولاد شده و زمان فروپاشی سازه را به تأخیر میاندازند.
شرکت تدبیر بنای آرین با بهره گیری از جمعی از مهندسین آتش زبده، آماده ارائه خدمات مشاوره و اجرای پوششهای ضد حریق است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد استاندارد پوشش ضد حریق اسکلت فلزی با شماره زیر تماس حاصل فرمایید. 02144379603 – 02144219374
انواع استاندارد پوشش ضد حریق اسکلت فلزی
استانداردهای ملی و بینالمللی
اجرای پوششهای ضد حریق اسکلت فلزی باید مطابق با استانداردهای ملی و بینالمللی صورت پذیرد تا عملکرد صحیح و کارآمدی آنها تضمین شود. برخی از مهمترین استانداردهای مرتبط عبارتاند از:
- استاندارد ملی ایران به شماره 13955 با عنوان “مقاومت سازههای فولادی در برابر حریق” الزامات مربوط به طراحی و اجرای پوششهای ضد حریق را بر اساس ضوابط عملکردی مشخص میکند.
- استاندارد آمریکایی ASTM E119 با عنوان “روش استاندارد برای آتشسوزی و آزمایشهای مقاومت حرارتی برای ستونها و تیرهای ساختمانی” روشهای تست و ارزیابی عملکرد پوششهای ضد حریق را ارائه میدهد.
- استاندارد اروپایی EN 13381-8 با عنوان “اسپریهای مقاوم در برابر حریق – قسمت 8: الزامات عملکردی و روشهای آزمون برای محصولات اسپری شده” بر روی پوششهای اسپری شونده تمرکز دارد.
انواع پوششهای ضد حریق
پوششهای ضد حریق اسکلت فلزی بر اساس نوع مواد تشکیلدهنده و روش اجرا به انواع مختلفی تقسیم میشوند که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. برخی از رایجترین انواع این پوششها عبارتاند از:
-
- پوششهای سیمانی معدنی: این نوع پوششها از ترکیباتی مانند سیمان پرتلند، سنگدانههای سبک و افزودنیهای شیمیایی تشکیل شدهاند. آنها به صورت ملات خمیری بر روی سازه اعمال میشوند و مقاومت حرارتی بالایی دارند.
- پوششهای گچی معدنی: این پوششها سبکتر از نوع سیمانی بوده و بر پایه گچ ساخته میشوند. آنها عایق حرارتی مناسبی محسوب میشوند اما در محیطهای مرطوب مقاومت کمتری دارند.
- پوششهای الیافی: این نوع پوششها از الیاف معدنی مانند سرامیک یا فایبرگلاس به همراه رزینهای مخصوص تشکیل شدهاند. آنها به صورت اسپری یا توری قابل اجرا بوده و از انعطافپذیری بالایی برخوردارند.
- پوششهای رنگدانهای: این نوع پوششها بهصورت رنگهای مایع حلالپایه یا پایه آب بر روی سازه اعمال میشوند. آنها نسبتاً نازک بوده و ظاهری زیبا ایجاد میکنند اما مقاومت حرارتی کمتری نسبت به سایر انواع دارند.
انتخاب پوشش مناسب
انتخاب نوع پوشش ضد حریق مناسب به عوامل مختلفی مانند:
- نوع و ابعاد سازه
- شرایط محیطی (رطوبت، دما،…)
- ملاحظات فنی و مهندسی
- بودجه پروژه
بستگی دارد. مهندسان سازه با در نظر گرفتن این عوامل و مطابقت با الزامات استانداردها، نوع پوشش مناسب را برای هر پروژه انتخاب مینمایند.
اجرای پوشش ضد حریق
اجرای صحیح پوششهای ضد حریق اهمیت بسزایی در عملکرد آنها دارد. برخی از مهمترین مراحل اجرای این پوششها عبارتاند از:
- آمادهسازی سطح: پاکسازی کامل سطح اسکلت فلزی از هرگونه آلودگی، گریس، زنگزدگی و… ضروری است.
- پرایمینگ: در برخی موارد برای بهبود چسبندگی پوشش، استفاده از پرایمر مخصوص توصیه میشود.
- اجرای پوشش: بسته به نوع پوشش، از روشهای مختلفی مانند پاشش، اسپری، اعمال ملات خمیری و… استفاده میشود.
- ضخامت پوشش: ضخامت پوشش بر اساس استانداردهای مربوطه و محاسبات مهندسی تعیین میگردد.
- بازرسی و کنترل کیفیت: پس از اجرا، بازرسی نهایی و کنترل کیفیت پوشش جهت اطمینان از مطابقت با استانداردها الزامی است.
دستورالعمل ها و ضوابط پوشش ضد حریق چیست؟
ایمنی در برابر حریق از دغدغههای اصلی در طراحی و ساخت سازههاست. آتشسوزی علاوه بر خسارات مالی جبرانناپذیر، میتواند خطرات جانی فراوانی برای ساکنین و امدادگران به همراه داشته باشد. به همین دلیل، استفاده از پوششهای ضد حریق به عنوان یکی از ارکان کلیدی ایمنی ساختمانها مطرح میشود.
این پوششها با ایجاد یک عایق حرارتی بر روی اجزای سازهای، از انتقال سریع گرما و شعلههای آتش جلوگیری میکنند و به ساکنین فرصت بیشتری برای خروج ایمن از محل و به آتشنشانان زمان کافی برای مهار آتش میبخشند.
ضوابط و دستورالعملهای پوشش ضد حریق، مجموعه قوانینی هستند که نحوهی انتخاب، اجرا و نگهداری این پوششها را بر اساس استانداردهای معتبر بینالمللی و ملی تعیین میکنند. رعایت دقیق این ضوابط، تضمینکنندهی عملکرد مؤثر پوششهای ضد حریق در شرایط بحرانی آتشسوزی است.
در ادامه، به مهمترین نکات دستورالعملها و ضوابط پوشش ضد حریق اشاره میکنیم:
- انواع پوششهای ضد حریق: بسته به نوع سازه و اجزای آن، پوششهای ضد حریق متفاوتی با ضخامتها و ویژگیهای حرارتی گوناگون مورد استفاده قرار میگیرند. برخی از انواع رایج این پوششها عبارتاند از:
- پوششهای سیمانی بر پایه پرتلند
- پوششهای الیافی بر پایهی فایبرگلاس
- پوششهای پلیمری بر پایهی رزینهای اپوکسی
- پوششهای ترکیبی بر پایهی مواد مختلف
- انتخاب ضخامت پوشش: ضخامت پوشش ضد حریق بر اساس عوامل مختلفی از جمله نوع سازه، نوع پوشش، مدت زمان مقاومت در برابر حریق و دمای موردنظر تعیین میشود. محاسبات دقیق مهندسی برای تعیین ضخامت مناسب ضروری است.
- اجرای صحیح پوشش: اجرای اصولی پوشش ضد حریق توسط متخصصان مجرب و با رعایت استانداردهای اجرایی الزامی است. عواملی مانند سطح زیرسازی، شرایط محیطی و نحوهی پاشش یا اعمال پوشش، بر عملکرد نهایی آن تأثیرگذارند.
- بازرسی و نگهداری: پس از اجرا، پوششهای ضد حریق باید به طور دورهای مورد بازرسی و نگهداری قرار گیرند. عوامل محیطی، آسیبهای فیزیکی و فرسودگی میتوانند بر عملکرد پوشش تأثیر بگذارند.
علاوه بر موارد فوق، ضوابط پوشش ضد حریق ممکن است شامل موارد دیگری همچون:
- الزامات مربوط به دربهای ضد حریق، خروجیهای اضطراری و سیستمهای اعلام حریق
- شرایط نگهداری مواد قابل اشتعال در ساختمان
- دستورالعملهای خاص برای سازههای بلندمرتبه یا با کاربریهای ویژهی
- الزامات صدور گواهینامهی ایمنی حریق برای ساختمان
رعایت دقیق دستورالعملها و ضوابط پوشش ضد حریق، سرمایهگذاری ارزشمندی برای حفظ جان و مال ساکنین و افزایش ایمنی ساختمانها در برابر حریق است. با انتخاب و اجرای صحیح این پوششها، گامی مؤثر در راستای ارتقای فرهنگ ایمنی در جامعه برداشتهایم.
مراحل اجرای پوشش ضد حریق
ایمنسازی سازه در برابر آتش، دغدغهای همیشگی در حوزه ساخت و ساز است. در میان راهکارهای موجود، پوشش ضد حریق با ایجاد سد حرارتی مؤثر، نقش بسزایی در ارتقای مقاومت سازه و حفظ جان ساکنین ایفا میکند. اجرای اصولی این پوشش مستلزم رعایت ترتیبی منظم و دقیق است. در این نوشتار، با مراحل اجرای پوشش ضد حریق به ترتیب اهمیت آشنا میشویم:
1. آمادهسازی سطح:
پیش از هر اقدامی، آمادهسازی سطح زیرین برای پذیرش پوشش ضد حریق ضرورت دارد. این مرحله شامل:
- پاکسازی کامل: رفع هرگونه آلودگی، گرد و غبار، روغن، گریس و هر عامل بازدارنده چسبندگی از سطح، اعم از بتن، فولاد یا چوب.
- تراز و همسطحسازی: برطرف کردن ناهمواریهای سطح برای اجرای یکنواخت پوشش.
- درزگیری و ترمیم: رفع ترکها، شکافها و آسیبهای احتمالی سطح جهت جلوگیری از نفوذ حرارت.
2. آستری اولیه (پرایمر):
پس از آمادهسازی، نوبت به پوشش آستری اولیه یا پرایمر میرسد. این لایه نازک با نفوذ به منافذ سطح، چسبندگی بهتری بین پوشش اصلی و زیرآیند ایجاد میکند.
3. اجرای پوشش اصلی:
انتخاب نوع پوشش ضد حریق بر اساس استانداردهای آتشنشانی، نوع و کاربری سازه صورت میگیرد. انواع متداول شامل:
- پوششهای معدنی: بر پایه سیمان یا الیاف معدنی، مقاوم در برابر درجه حرارت بالا و مناسب برای سطوح با نیاز مقاومت حریق زیاد.
- پوششهای پلیمری: بر پایه رزینهای آلی، با وزن سبکتر و انعطافپذیری بیشتر، مناسب برای سطوح حساس به وزن و لرزش.
اجرای پوشش اصلی با روشهای گوناگون، از جمله پاشش با دستگاههای مخصوص، ماله کشی یا غلتک انجام میشود. رعایت ضخامت استاندارد مطابق محاسبات مهندسی، امری حیاتی است.
4. کنترل کیفیت:
پس از خشک شدن کامل پوشش، انجام تستهای کنترل کیفیت الزامی است. این تستها ضخامت، چسبندگی و مقاومت حرارتی پوشش را مورد سنجش قرار میدهند.
5. حفاظت نهایی:
در صورت قرارگیری پوشش در معرض عوامل محیطی مانند رطوبت یا اشعه UV، استفاده از پوشش نهایی محافظ برای افزایش طول عمر و حفظ عملکرد آن ضروری است.
نکتههای مهم:
- اجرای پوشش ضد حریق باید توسط متخصصان مجرب و با استفاده از مواد استاندارد و تأییدشده صورت گیرد.
- شرایط محیطی مناسب، دما و رطوبت کنترلشده، در کیفیت اجرای پوشش و عملکرد آن تأثیر بسزایی دارد.
- انجام بازرسیهای دورهای و نگهداری منظم پوشش ضد حریق، ضمانت حفظ ایمنی و کارایی آن در طول عمر سازه است.
با رعایت این مراحل و نکات، اجرای اصولی پوشش ضد حریق حفاظتی ایمن و اصولی برای سازه و ساکنین آن به ارمغان خواهد آورد.